EYLULEKIM2024
DEĞERLİ SANATÇI MEHMET GÜLERYÜZ ANISINA SAYGIYLA
Sanatı ayrıcalıklı kılan çok yönlü bir ressam Mehmet Güleryüz
Mehmet Güleryüz hakkında düzinelerce yazı okumuşsanız, onun özü ve sanatı hakkında daha pek çok şey söylerler. Mottosu çok çalışmak, çok düşünmek ve üretmek. Olağandışı bir savaşçı, tuvaline yeni bir düzen veya düzensizlik getirerek eski kavramları yenilemek isteyen bir savaşçı. Bunu da görkemli ve anlamlı bir biçimde yapması. Kısaca o bir gezgin ve ona yetişmek güç. O, tuvali keşfetmiş, tuvale âşık olmuş ve onları güzel armağanlara dönüştürmesini bilmiş bir ressam. Onun 50 yıllık sanat çizgisinin tümünü değerlendirdiğinizde; kullandığı temaların, malzemelerin, kurguların ve kompozisyonların değişkenliği, çeşitliliği ve risk almaktan kaçınmayan tavrını net olarak görebiliyorsunuz.
Bizi büyüleyen bu olsa gerek.
Hangi hayat tesadüfleri sizi ressam yaptı?
Hayat tesadüfleri diye açıklamak doğru bir yaklaşım. Hiç kimse hangi aileye, dünyanın neresine hangi dönemde, hangi donanımlar, hangi engellerle doğacağını belirleyemiyor ortam ve genler kontrolümüz dışında. Kısaca tesadüf diyebiliriz oluşumunuzu belirleyen unsurları. Toplumumuzda az rastlanabilen bir ortama doğdum. Okuma, yazma, çizmenin çok önemsendiği iki ailenin çocuğuyum. Baba tarafının erkeklerinin nesillerce ortak hobisi hattatlık olmuş. Büyükbabamı odasında, yazdığı bir hattın çevresini ambalaj kâğıtlarından dikkatle kestiği motifleri birleştirerek dekore edişindeki dikkatle anımsıyorum. Yahut sedirin üstüne aldığı pirinç mangalın küllerini küçük maşası ile bezemesini. Hilye-i şeriflerle, muhtelif usta hattatların hat örneklerinin özenle asıldığı oda, anlayamadığım ama çok önemsediğim bir atmosfere sahipti. Salonda da halamın hocalarının resimleri, bazı heykeller ve halamın yapıtları, evden eksik olmayan yağlıboya kokusu. Muhafazakâr bir kişinin mutlak hâkim olduğu bu evde Akademi mezunu kızının seçtiği resim ve nü heykellerle yaşaması da o dönem içinde kolay görülür bir hal değildi. Evde gördüğüm sanat beni etkiledi diyebilirim veya sanata çok yakın olan çocukluğum bunları uzun uzun seyretti. Dayım, babamdan ayrılmış olan annemin aile ortamının en çarpıcı kişisiydi. Otuzlu yılların başında bahriye subayı iken keşfettiği batı klasik müziğini hayatının ekseni yapıp, bir uzun ömrü viyolonsele, heykele, resme, halı yapımına vakfetmiş bir Rönesans kişisinin reenkarnasyonu örneğini gösterdi. Herhalde resim duygusuyla oyunculuk tutkum bu kişilerden beslendi.
Sizce resim bir iletişim aracı olarak bir dil yaratıp konuşur mu veya resim bir şey iletmeye çalışmaz o sadece bir göstergebilimdir ve misyonu göstermektir. Bu konuda ne söylemek istersiniz?
Sanat her durumda bir dil sorunudur. Anlatımcı olsun veya salt resim sorunsalını mesele etsin, ulaşmada aracı olan ifade biçimi bir dil ve o dilin özel kullanımını gereksindirir. Resim sanatının asal bir dili vardır. Ressam bu dile gereksinimler gerekçesiyle katkı sağlar.
Zor okunan resimler yaptığınızı düşünüyor musunuz?
Kolay okunabilen ama kendini hemen ele vermeyen resimler. Metaforik kurguları deşifre etmek için resimlerimin bütününü bilmek, bir de daha önemlisi resim bilmek gerek.
Resim yapma sürecinde nasıl biri olursunuz? Ruh halinizi tanımlayabilir misiniz?
Resim yapma sürecimde her zamanki halim deyimdir. Zaten saklıyımdır, çokça gece uykularım delinir. Yapma süresince coşkuluyumdur içimde.
21. yüzyılda, sanat, kesin doğrular ve yanlışlardan, kurallardan, estetik reçetelerden kısacası ölçülebilir her türlü somut değerlendirmelerden uzaklaştıkça daha da güç bir eyleme dönüştü. Çağdaş sanat, gün geçtikçe sınırsızlaşıp, kuralsızlaştıkça sanat üretmek de o derece ağırlaştı. Bu konuda ne söylemek istersiniz?
Herkes başının çaresine baksın demek geliyor içimden.
Sanat her zaman kolay olmadı. Sanatın durağan olmadığını, ifade olanaklarıyla tek bir kalıp içinde yürümediğini biliyoruz. Bugün artık günümüz sanatında kullanılabilen sonsuz ifade biçimleri var. Bu açıdan enstellasyon (yerleştirme) sanatı hakkında neler düşünüyorsunuz?
Beni ilgilendiriyor her düşünce ve oluşturma, buluş ve zekâ yönünden filozofik dayanaklarıyla etkili ise.